BÖCEK GÖZLEM KUTUSU

FEN VE DOĞA ETKİNLİKLERİ
Fen ve doğa çalışmaları çocukların gelişimlerine yardım etmesi, onların hayata karşı tavırlarında değişiklikler meydana getirmesi, davranışlarını etkilemesi, ilgi alanlarını genişletmesi, onlara, daha etkili düşünme yollarını öğretmesi, problem çözme yeteneklerini geliştirmesi açısından önemlidir.Fen ve doğa çalışmaları içinde yer alan fizik, kimya, biyoloji, yer bilim, gök bilimi çalışmaları olan fen alanlarına ilişkin etkinliklere yer verilmelidir. Erken çocukluk eğitim
kurumlarında fen ve doğa ile ilgili konular nelerdir? İnsanlar, hayvanlar, bitkiler,
vücudumuz, sağlığımız, besinler, hava ve hava olayları, su ve diğer sıvılar, toprak, kayalar, basit yeryüzü şekilleri, yer çekimi, uzay, madde, ışık, ses, kuvvet-hareket-enerji, ısı-sıcaklık, batma-yüzme, basit makineler (tekerlek, vidalar, kaldıraç gibi), cansız varlıklar, keşifler enerji, mevsimler, doğa olayları, dünyamız, dünyamızın ötesi gibi konuların çocukların ilgisini her zaman çekmesi, fen ve doğa etkinlikleri içinde bu konulara yer verilmesi gerektiğini
gösteriyor. Çocuklar, ilgileri ve yetenekleri bakımından birbirlerinden farklıdırlar. Bunun için öğretmen, grubundaki her çocuğun ilgi ve yetenekleri doğrultusunda gelişimini sağlayacak öğrenim yaşantılarını planlamalıdır. Fen ve doğa ile ilgili çalışma yapılırken öğretmen çocukların hangi düzeyde olduğunu saptamalı ve onların gelişimlerine göre, konularda değişiklikler yapmalı ve öğrendiklerini onlar için daha anlamlı bir hale getirecek planlamalara yer vermelidir. Erken çocukluk döneminde çocuklar öğretmene soru sorarak
bilgi toplarlar. Onların bu merakları daha sonraki fen ve matematik kavramlarının temelini oluşturacağı için çocukların sorularına cevap vermeli ve çocuklar desteklenmelidir.Çocukların kendi deneyimlerini kullanma, en çok bilgi toplamak için tercih ettikleri yöntemdir. Bu nedenle öğretmen, özellikle bu etkinlikte çocukların hepsine çeşitli durumlarla ilgili deneme, tahmin etme, yanılma, gözlem yapma, soru sorma, problem çözme, araştırma ve inceleme fırsatları vermelidir. Böylece çocuklar, kazandıkları bu bilgileri zamanla birbirlerine ekleyerek önemli konuları kavramaya başlarlar. Örneğin çocuk baharda güzel bir lale görüp onun hakkında sorular sorarsa, bu çiçekler ve çiçek soğanları ile ilgili olarak tartışma ortamı yaratmak için iyi bir fırsattır. Ayrıca çocukla birlikte bahçede tohumun çiçek olması veya soğanın bitki olmasını takip edilebilir ve televizyonda onunla ilgili programlar izlenebilir.Fen ve doğa etkinliklerinde öğretmenin rolü önemlidir. Öğretmen, bilime karşı meraklı, olumlu tutum içinde bir kişiliğe sahip olmalıdır. Çocuklara kalıp bilgi vermek
yerine zengin bir ortam hazırlamalıdır. Uygulamalar esnasında çocuklarla iletişim içinde olmalı, her çocuğun etkinliğe aktif olarak katılmasını sağlamalıdır. Çocuklara, fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili sorular sormaları için ortam hazırlamalıdır. Çocukların sorularını yanıtsız bırakmamalı, doğru yanıtlar vermeli ya da birlikte bulmaya çalışmalıdır. Bu etkinlikler esnasında öğretmen çocuklarla beraber araştırır; onlarla beraber gözler ve inceler.Toplanan, yaprak, çiçek, taş, deniz kabukları sınıfta sergilenir; bazı hayvanlar okulda beslenir; çocuklarla beraber hava ve mevsim değişmeleri gözlenir. Bazen öğretmenin de
çocuklara sorular sorması, onların düşüncelerini açığa kavuşturmasını sağlar. Örneğin,
"Bunun böyle olmasının nedeni nedir?" ya da " bunun yerine başka bir materyal kullansan acaba olur mu siz olsaydınız hangi materyali kullanırdınız?" gibi. Öğretmen çocuklara, “Sen hiç kar gördün mü?” türünde, cevabı “evet” veya “hayır” olan sorular değil, “Sen karın nereden geldiğini düşünüyorsun?” gibi, sonucu düşünmeye ve tartışmaya dayalı sorular sormalıdır. Çocukları beyin fırtınası için cesaretlendirmelidir. Öğretmen bir doğru cevap arama yerine, bütün cevapları dinlemelidir. Etkinlik sırasında öğretmen, çocukların fikirlerini çizerek, karalayarak veya sembollerle göstererek kâğıda dökmeleri için onları
cesaretlendirmelidir.Erken çocukluk döneminde çocuk bir konuda uzun süre dikkatini toplayamaz. Bunun için öğretmen yeni uyarıcılar bulmalıdır. Bu dönemde fen ve doğa etkinlikleri ile ilgili uygulamalar kolay, anlaşılır ve somut çalışmalar olmalıdır. Örneğin, canlıların nasıl geliştiğini anlatmak yerine, bir saksıya tohum ekip büyümesini gözlemek daha çok ilgi çeker.Fen ve doğa etkinliklerine, programda planlı olarak yer verildiğinde, daha sonraki bilgiler ilk bilgilerin üzerinde gelişir ve fen ve doğa ile ilgili soyut kavramlar daha kolay anlaşılır. Fen ve doğa etkinlikleri tüm etkinliklerin içine yedirilmelidir

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE FEN VE DOĞA ETKİNLİKLERİ
Fen ve doğa etkinlikleri çocuklara günlük hayatta gerçekleşen olayları, (yağmur , rüzgar, bitki yetiştirme vs)çocuğun anlaması ve öğrenmesi için yapılan ve çocuklar tarafında çok sevilen bir etkinliktir. Etkinliklerin çocukların anlayabileceği bir dille anlatılması, öğrenmenin eğlenceli ve çekici hale getirilmesi çocukların motivasyonunu arttırır ve öğrenmeye karşı merak uyandırır. Etkinliklerle çocuklar günlük yaşamda gerçekleşen olayları, mevsimleri ve mevsimlerin özelliklerini, doğadaki devinimsel hareketleri, olayların sıralanışını, neden- sonuçlarını, olaylar arasındaki bağları deneylerle daha kolay ve daha rahat öğrenirler. Deneyler sırasında olaylara birebir tanıklık eden çocuklarda merak etme, öğrenme, araştırma ve soru sorma isteği artar. Fen ve doğa etkinlikleri sayesinde çocuklar çevreye ve doğaya karşı daha duyarlı olur ve sorumluluk duyguları artar. Sosyal projelerde sorumluluk alır, vatandaş olarak üzerinde düşen sorumlulukların bilincinde olur ve birey olarak üzerine düşen görevlerin sorumluluğunu alır.
Deneylerin ilgi çekici olması çocukların ileride fen alanlarındaki mesleklere yönelmelerinde dahi etkili olur